दमक/
झापा दमक ७ की शान्ती बराइलीले दमक नगरपालिका मार्फत बजारे गहना बनाउने तालिम लिनुभयो । तालिममा उहाँले विभिन्न गहना कसरी बनाउने , त्यसको आकार डीजाईन बनाउन जान्नु भयो । त्यसलाई हेर्दामा सुन जस्तै देखिने रङ्ग रोगन गर्न जान्नु भयो । यी सबै सिप जानेपछि उहाँले आफ्ना साथी सङ्गीनीलाई पनि सुनाउनु भयो । अहिले उहाँले आफ्नै घरमा यस सम्बन्धीका सामाग्री उत्पादन गर्ने कारखाना उहाँले खोल्नु भएको छ । यसबाट उहाँले मनग्गे आम्दानी पनि गर्नु भएको छ । आम्दानी उहँँले मात्र होईन उहाँसग काम गर्ने अन्य महिलाहरुले पनि दैनिक ४ देखी ६ सय रुपैँया सम्मको कमाई गर्नुहुन्छ । घरको काम सकेर आफ्नै गाउँमा बिना लगानी उद्यम बनेका दमकका महिलाहरुको अहिले कमाई गर्ने गतिलो आम्दानी बनेको छ । यो समुहलाई दमक नगरपालिकाले तयारी पारिएका ती गहनाहरुमा रङ्ग लगाउने मेसिन खरिद गरेर दिने योजना बनाइरहेको छ ।
यस्तै दमक ५ की खेम कुमारी ओलीले महिलाहरुले महिनावारी हुँदा प्रयोग गर्ने सेनेटरी प्याड बनाउनु भएको छ । यस्तै उहाँले पहाडे कागजमा बेरेर धुपीको सुकाएको पात र अन्य सामाग्री राखेर बाटेको धुप बनाउनु भएको छ । यी उत्पादन उहाँले आफै घरमै बसेर बनाउनु भएको हो । दमक नगरपालिकाले एकल महिलाहरुकालागि भनेर दिएको सिपमुलक तालिममा उहाँले यस प्रकारका सामाग्री उत्पादन गर्न जानेको बताउनु भयो । अहिले उहाँले आफ्नो घर खर्च मात्र होईन उहाँका छोराछोरीको पढाई र अन्य सहायक खर्च पनि यहीबाट टार्न सक्नु हुन्छ ।
दमक ३ स्थित भुटानी शरणार्थी महिलाहरुलाई पनि उद्यममा जोडिएको छ । अझ यहँँ रहेका अपाङ्गगता भएका महिलाहरुलाई आत्मनिर्भर बनाउन अन्य दातृ सस्थाका साथै दमक नगरपालिकाले पनि सहयोग गरेको छ । नगरपालिकाकै सहयोगमा यहँँका अपाङ्गगता भएका महिलाहरुले गुडीया बनाउन जानेका छन् । गुडीयासँगै उनीहरुले झल्लर, मुढा अनी अन्य विभिन्न कपडाका सामाग्रीहरु पनि तयारी बनाएर बेच्न सक्ने बनाउन थालेका छन् । भुटानी शरणार्थी अपाङ्गगता सघं मार्फत यहाँका महिलाहरुलाई उद्यममा जोडीएको छ ।
दमक नगरपालिकाले यहाँ जनप्रतिनिधी आएपछि ४ सय ५५ जना भन्दा बढि महिलाहरुलाई विभिन्न सिपमुलक तालिम दियो । ४ वर्षको अविधिमा विभिन्न सिपमुलक तालीम केन्द्र मार्फत तालिम दिइएको दमक नगरपालिकाको सामाजिक विकास शाखाले जनाएको छ । शाखाका अधिकृत केशव प्रसाईले जानकारी दिनुभयो । यो तालिममा ८० लाख रुपैँया खर्च भएको जनाइएको छ । यी कार्यक्रम वडागत र नगर स्तरिय गरि भएका हुन । यो रकम सिप सिकाउने मात्र होईन सिप सिकाईपछी त्यसैमा उद्यमी बनाउन मद्यत पुगोस भनेर प्रविधि पनि हस्तान्तरण गरिएको छ । नगरपालिकाले यहाँका महिलाहरुलाई सिप मात्र सिकाएर त्यसै नछोड्ने सिपसँगै आन्तमनिर्भर बन्न सहयोग पुग्ने प्रविधि पनि हस्तान्तरण गर्ने भएकोले खर्चको अंक केहि ठुलो जस्तो देखिएको अधिकृत प्रसाईले स्पष्ट पार्नुभयो ।
महिलाद्धारा उत्पादती सामाग्रीको प्रदर्शन
महिलाहरुले उत्पादन गरेका विभिन्न किसिमका सामाग्रीहरुको प्रदर्शनी सुरु भएको छ । स्थानीय कच्चा पदार्थ, श्रम र सिपको प्रयोग गरि दमकका उद्यमी महिलाहरुले उत्पादन गरेको समाग्रीहरु प्रदर्शनीमा राखिएको हो ।
हरितालिका तिजका अवसरमा झापाको दमक ५ स्थित दिपीनी प्राथमिक विद्यालयको परिसरमा प्रदर्शनी सुरु भएको हो । स्थानीय कच्चा पदार्थ, श्रम र सिपको प्रयोग गरि दमकका उद्यमी महिलाहरुले उत्पादन गरेको समाग्रीहरु प्रदशनीमा राखिएको हो । शुक्रबारदेखि सुरु ५ दिन सम्म चल्ने प्रर्दशनीमा महिलाहरुले प्रयोग गर्ने सेनेटरी प्याड, ग्यारेन्टिका चुरा, तिल्लरी, पोते, जुमर, मुडा लगायतका समाग्रीहरु राखिएको छ । दमकको गोर्खाली उधमी महिला समुह, आत्माज्ञान महिला समुह, निशान सिप महिला समुह, पुर्वाञ्चल बहिरा संघ, भुटानी अपाङ्गता संगठन लगायत १० ओटा समुहले प्रदर्शनीमा सहभागीता जनाएका छन् ।
दमक नगरपालिकाको आर्थिक सहयोगमा सु्रु भएको प्रर्दशनीबाट महिलाहरुले उत्पादन गरेका ति समाग्रीहरुको प्रचार प्रसार हुने र विक्रि वितरणमा टेवा पुग्ने उद्यमी महिलाहरुको भनाई छ ।
दमक ५ दमक नगरपालिकाले सक्षम र आत्मनिर्भर बनाउन महिला, एकल महिला, अपांगता भएका ब्यक्ती लगायतलाई सिपमुलक तालिम दिदै आएको छ । दमकका महिला उद्यममा पहिला, भन्ने नारालाई सार्थक बनाउन दमक नगरपालिका लागि परेको उपप्रमुख गिता अधिकारीले बताउनु भयो ।
झापा तिज विषेश कार्यक्रममा सामान्यतया नाच्ने, गाउने, दर खाने जस्ता क्रियाकलाप गर्ने गरिन्छ । भड्किलो तिजलाई पाखा लगाउदै यस्ता किसिमका सामाग्रीहरुको प्रर्दशर्नीले महिला उद्यमीलाई प्रोत्साहन संगै प्रचार प्रसार र आर्थिक आम्दानी समेत हुने विश्वास लिइएको छ