हमास के हो र गाजामा के भइरहेको छ?

तेली/
इजरायल र प्यालेस्टाइनमा शनिबार बिहानैदेखि सुरु भएको हमास लडाकूहरूले गरेको ठूलो हमलामा करिब एक हजार व्यक्तिको मृत्यु भएको पुष्टि भएको छ।

संयुक्त राष्ट्रका अनुसार गाजामा, हवाई आक्रमणले १ लाख २३ हजार प्यालेस्टाइनीहरू विस्थापित भएका छन् र ७४ हजार स्कूलहरूमा आश्रय खोजिरहेका छन् ।

आइतबार राति, प्यालेस्टिनी एन्क्लेभ गाजाबाट दक्षिणी इजरायलमा रकेटहरू प्रहार भइरहेको थियो, बीबीसीले जनाएको छ ।

हमास के हो र गाजामा के भइरहेको छ?
हमास भनेको के हो?

हमास प्यालेस्टिनी इस्लामवादी लडाकु समूह हो जसले गाजा पट्टीमा सन् २००७ देखि शासन गरेको छ।
ती युद्धहरूको बीचमा, यसले अन्य समूहहरूलाई इजरायलमा हजारौं रकेटहरू प्रहार गर्न अनुमति दिएको छ र अन्य घातक आक्रमणहरू गरेको छ। इजरायलले पनि बारम्बार हमासमाथि हवाई हमला गरेको छ र इजिप्टसँग मिलेर गाजा पट्टीलाई आफ्नो सुरक्षाको लागि २००७ देखि नाकाबन्दी गरेको छ।

गाजा पट्टी के हो?

लगभग २ दशमलव ३ मिलियन मानिसहरूको घर, गाजा पट्टी इजरायल, इजिप्ट र भूमध्य सागरले घेरिएको ४१ किलोमिटर अर्थात २५ माइल लामो र १० किलोमिटर चौडा क्षेत्र हो। इजरायलले गाजा र यसको किनारमा हवाई क्षेत्र नियन्त्रण गर्दछ र कसलाई र कुन सामानहरू यसको सीमा क्रसिंगबाट भित्र र बाहिर जान दिइन्छ । त्यसैगरी इजिप्टले गाजासँगको आफ्नो सिमानाबाट भित्रिने र बाहिर जानेलाई नियन्त्रण गर्छ।

इजरायल र हमास किन लडिरहेका छन्?

वर्षौंको तनाव र गाजामा दण्डित नाकाबन्दी पछि, हमासले शनिबार इजरायलमा हजारौं रकेट प्रहार गरे जबकि दर्जनौं लडाकुहरू इजरायली क्षेत्रमा प्रवेश गरेपछि द्धन्दले यो रुप लिएको हो ।

यो हमासले गाजाबाट सुरु गरेको सबैभन्दा महत्वाकांक्षी अपरेशन हो र इजरायलले एक पुस्ता भन्दा बढीमा सामना गरेको सबैभन्दा गम्भीर सीमापार आक्रमण हो।

गाजालाई इजरायलबाट अलग गर्ने तारलाई विद्रोहीहरूले धेरै ठाउँमा तोडेका छन्।

यो अभूतपूर्व आक्रमण सन् १९७३ मा इजिप्ट र सिरियाले गरेको अप्रत्याशित आक्रमणको ५०औँ वर्ष पूरा भएको एक दिनपछि भएको थियो जसले मध्यपूर्वमा ठूलो युद्ध सुरु गरेको थियो।

हमास लडाकु समूहले शनिबार बिहान सुरु गरेको आक्रमणको लहर दुई पक्षबीच दशकौंको सबैभन्दा ठूलो वृद्धि हो।
धेरै अन्य राष्ट्रहरूले आफ्ना नागरिकहरूलाई हमासले मारेको वा अपहरण गरेको बताएका छन् र संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदले आइतवार संकट वार्ता गरेको छ।

केही हमास नेताहरूले भनेका छन् कि अरब राज्यहरूसँग इजरायलको सामान्यीकरण सम्झौताहरू आक्रमणलाई उत्प्रेरित गर्ने कारकहरू मध्ये एक थिए – यदि प्यालेस्टिनीहरूलाई समीकरणबाट बाहिर राखिएमा त्यहाँ शान्ति हुनेछैन।