दमक/
स्थानीय बजारमा विशेष गरेर सनफ्लावर (सूर्यमुखी) र सोयाबिन (भटमास) तेलको मूल्य पछिल्लो एक सातामा एक्कासी बढेको हो । अन्तरर्राष्ट्रिय बजारमा तेलका लागि आवश्यक पर्ने कच्चा पदार्थको मूल्य बढेकाले तेल उद्योगीले मूल्य बढाएका हुन् ।
झापाको दमक नगरपालिका-६ स्थित नयाँ सब्जी बजार नजिकको सिग्देल किराना पसलका संचालक कृष्ण सिग्देलले खानेतेलको मूल्य बढेको कुरामा सत्यता रहेको प्रष्ट पारे । उनले हाल घैला छाप तोरीको तेलमा प्रति लिटर पहिले २९० रुपैयाँ रहेकोमा हाल बढेर ३२० रुपैयाँ बढेको बताए । सन फ्लवर तेल २ सय ५० बाट बढेर २ सय ८० रुपैँया पुगेको जानकारी दिए ।
उनका अनुसार अहिले सप्लायसर्सले नै मुल्य बृद्धि गराएर सामान पठाउने गरेकोले खुर्दा मुय.ल्यको पनि बृद्धि गर्न परेको हो ।
अहिले रुस र यूक्रेनको युद्धको असरले खाने तेलको कच्चा पदार्थका आपूर्तिमा अवरोध हुँदा अभाव भएकाले मूल्य बढेको हो ।
मूल्य बढे पनि सरकारी निकायले मूल्य नियन्त्रण गर्ने कुरामा खासै चासो देखाएको पाइएको छैन । रूसले युक्रेनमाथि आक्रमण गर्नुपूर्व नै दाल, चामल लगायत सबै खाद्यान्नको १० प्रतिशतको दरले मूल्यवृद्धि भइसकेको थियो ।
अहिले तीन दिनअघि देखि गहुँको आँटा र मैदामा प्रति किलो ५ रुपैयाँ मूल्य बढेको जानकारी गराएका छन् । आँटा प्रति किलो ४८ देखि ५० बाट बढेर ५५ र मैदा ५२ देखि ५५ बाट बढेर ५७ देखि ५९ रुपैयाँ सम्म पुगेको छ । तर आँटा र मैदाको भाउ भने गहँु उत्पादनको सिजन आएपछि सामान्य अवस्थामा आउने व्वयसायीको भनाई छ ।
उता मन्सुली, जिरा र मोटा चामलको भाउ नबढेको तर लङ ग्रेडको चामलमा भने किलोमा ५ रुपैयाँ भाउ बढेको उनको भनाई छ । दालको भाउ केही बढेको तर चना र मटरको भाउ भने नबढेको पाइएको छ ।
यतिबेला दमकमा रहेका कतिपय प्याकेजिङ र खाद्य उद्योगहरु बन्द भएको र त्यसपछाडिको कारण भनेको व्यापार नबढेको भएको व्यापारीहरुको भनाई छ । यो मूल्य अझै बढ्दै जाने संभावना रहेको पनि व्यापारीहरुको अनुमान छ ।
रूसले युक्रेनमाथि आक्रमण गरेसँगै बजारमा खाने तेल अभाव हुने भन्दै व्यापारीले बजारमा कृत्रिम अभाव सृजना गराएको, मूल्यवृद्धि गरेको कतिपय उपभोक्ताको आरोप छ ।
रुस र यूक्रेन केन्द्रित नभएका कतिपय सामाग्रीमा पनि ब्यापारीले मुल्य बृद्धि गराएर उपभोक्ताको ढाड सेक्ने काम गरेको उपभोक्ता मञ्च झापाका उपाध्यक्ष डा. नबिन चापागाईले बताउनु भयो । उज्यालोसँग संक्षीप्त कुरा गर्दै डा. चापागाई भन्नु हुन्छ ‘तेलको कच्चा सामाग्री यूक्रने र रुसबाट आउन पाएन र त्यसको मुल्य बढ्यो तर नेपालमै उत्पादन हुने धान र चामलको मुल्य कसरी बढ्यो ? यहि उत्पादन हुने तरकारीको मुल्य कुन आधारमा बढ्यो ? उहाले प्रश्न गर्नु भएको छ ।
यता दमक नगरपालिकाले बनाएको बजार अनुगमन समितीले यस्तो बेलामा ब्यापारीले गर्न सक्ने कलाबजारीको निन्त्रण गर्ने काम प्रभावकारी गर्न नसकेको उहाको भनाई छ छ । वडा नं ७ का वडाध्यक्ष समेत रहनु भएका नगरपालिकाको बजार अनुगमन समिती संयोजक भीम प्रसाद पौडेलले बजरले नगर अधिबेसन सकेपछि मात्रै बजार अनुगमन गर्ने जानकारी दिनुभयो ।
शनीबार दमक नगरपालिकाको दशौ नगरसभाको समापन हुँदै छ । त्यसपछि आईतबार सोमबार छलफल गरेर कहाँ र कसरी अनुगमन गर्ने भन्नेबारेमा छलफल गरि तालिकानै बनाएर बजार अनुगमन गरिने पौडेलले जानकारी दिनुभयो ।
नेपालले युक्रेन, रूस र अर्जेन्टिनाबाट कच्चा तेल आयात गरी रिफाइन गरेर नेपाली बजार र भारतमा निर्यात गर्दै आएको छ । भन्सार विभागको तथ्यांकअनुसार चालू आर्थिक वर्षको पहिलो ७ महिनामा युक्रेनबाट ९ अर्ब ५१ करोड ६३ लाख रुपैयाँको कच्चा तेल आयात भएको छ । यस्तै रूसबाट २ अर्ब ५८ करोड ७५ लाख र अर्जेन्टिनाबाट २६ करोड ५१ लाख रुपैयाँ बराबरको आयात भएको छ ।
